अर्थहरु अनर्थ बन्दै गएपछि
अनर्थहरुले अर्थको रुप लिएपिछ
हामी ब्यर्थ हुँदैछौं सिम्मा
त्यसैले त तिम्रो नाममा
म
अर्को नयाँ चिठ्ठी
लेखिरहेको छु
यतिबेला ।
निनाम्मा आधा उधारिए पनि
चेतनाको ढोका उधारिएन-मुलीहरुको
र
हामीले पनि खोल्न सकेनौ भविश्यलाई
वर्तमानकॊ संघारमा टेकेर
साँच्चै सिम्मा
अरुलाई घृणा गरेर
सम्मानित हुन चाहने
मेरा येंतोहरु
खुट्टा लम्पसार पारेर
दायलुङ् ओगटीरहन चाहने
लिङ्पाहरु भन्दा के फरक भए र
एक दिन यस्तो समय आउने छ सिम्मा
जहाँ हामी खोजेर पनि भेट्ने छैनौं
धर्म र जातका यी कुरुप सीमाहरुलाई
र अन्ध राष्ट्रियताले ठडिएका
जङ्गे पिलरहरु
हो
त्यही दिनको लागि
समानताको कुरा उठाएको हुँ मैले ।
मानिलिऔं
तिमी तिर्खाएकी छौ धेरै-धेरै
र म पानी पिलाउँछु तिमीलाई थोपा-थोपा
तिमीले बाएको मुखमा
हरेक पल्ट खस्ने जलविन्दुले
के तिम्रो तिर्खा मेट्ला
जरुर तिर्खा मेटिने छैन
केही क्षण विचार गरेर हेर
तिर्खा अझ बढेको पाउने छौ तिमीले ।
हो सिम्मा
अहिले यस्तै भएको छ यहाँ
विलकुल तिम्रो तिर्खा जस्तै
समानताको ।
त्यसैले त अधिकारको नाममा प्राप्त हुने
पानीको सानो थोपाले
हाम्रा येंतोहरुको प्यास बढिरहेको छ धेरै-धेरै
तर गल्ती यही हुँदैछ
येंतोहरु
तिर्खा मेटिएपछिको दिनलाई
ठिम्याउन सकिरहेका छैनन्
भान्छेहरुले जस्तै ।
सिम्मा
जुन दिनदेखि
साकेला प्यारो भो मलाई
त्यही दिनदेखी
दशैं होस् या होली
ईद या क्रिसमस
सबै-सबै मेरो निम्ती
प्रीय बनेको छ ।
गर्भैबाट सिकेर आएको
रोदुङ इला होस् वा पर्वते कुरा
अथवा भोजपुरी मैथिली अवधी र हिन्दी
अथवा अंग्रेजी चाईनिज र स्पेनिस
वा
हाल म जहाँ छु
त्यहाँको राष्ट्रिय भाषा मलायु
अँह
घृणा गर्न लायक मैले कुनैलाई पनि देखिन
साँच्चै सिम्मा
आफ्नालाई माया गर्न जानेपछी
परकाहरु स्वतः प्रीय हुँदारहेछन् ।
तर सिम्मा
परकालाई घृणा गरेर मात्र
आफ्नालाई माया गर्न सकिन्छ भन्ने भ्रममा
अल्झिरेहका मेरा येंतोहरु
कसरी फरक भए
आफ्नै मात्र गतिलो देख्ने
लिङ्पाहरु भन्दा
सिम्मा
हाँगा भाँचेर लिम्चिङबुङ टिपी
तिम्रो चुल्ठो सजाउन
म कसरी सक्छु
यो बेला
हो
तिमी उजाडिएकी छ्यौ युगौदेखी
सभ्यताले ठगेको छ तिमीलाई
धेरै-धेरै
परन्तु
वासन्ती रङ्गले लछप्पै भिजाएर
राष्ट्रको क्यानभाषमा तिम्रो विम्ब उतार्न
अरु कसैको जीवनमा
शिशिर पठाई दिउ…॥
कसम सिम्मा
म
यो पनि चाहन्न
यदि मैले यसो गरें भने
नफुल्दै मूर्झाएका
तिम्रा रहरहरुलाई
जात र धर्मको कुरुप सीमामा
भन्सारकर लगाउने
लिङ्पाहरु भन्दा म फरक हुन्छु र
सिम्मा
निनाम्मा आधा उधारिएको बेला
चेतना पूरै उर्धानु पर्छ हामीले ।
ताकि
हाम्रो चेतनाको उज्यालोमा
बाटो पहिल्याउन सकुन्
अस्तित्वको संघर्षमा
अस्तित्व दाउ थापिरहेका येंतोहरुले
र
अरुको अस्तित्वमा ताण्डब नाचेर
आफैलाई अस्तित्व विहिन बनाई रहेका लिङ्पाहरुले ।
हो सिम्मा
एक दिन यस्तो समय आउने छ
जहाँ हामी खोजेर पनि भेट्ने छैनौं
धर्म र जातका यी कुरुप सीमाहरुलाई
र अन्ध राष्ट्रियताले ठडिएका
जङ्गे पिलरहरु
हो
त्यही दिनको लागि
समानताको कुरा उठाएको हुँ मैले ।
चाम्लिङ राई भाषाको शब्दका अर्थहरु
सिम्मा: कान्छी छोरी
निनाम्मा: आकाश
येंतो: एकैगोत्र वा थरका दाजु-भाइ
दायलुङ: अगेना
लिङ्पा: आर्य समुदायका उच्च जातीय मानिसहरु
रोदुङ इला: राई भाषा
लिम्चिङ बुङ: सेतो बस्नादार फूल